Dünyada İlk

Çinli bilim adamları, dünyada ilk kez yapılan ışık temelli kuantum bilgisayarı geliştirdiklerini söyledi. Geliştirilen bu özel kuantum bilgisayar, klasik süper bilgisayarlara oranla problemleri çok daha kısa süre de çözebiliyor.

Science dergisinde paylaşılan bir makaleye göre Jiuzhang ismi verilen bu kuantum bilgisayar, kuantum hesaplamanın avantajlı olduğunu oldukça güvenilir bir halde gösterebiliyor. Herkesin bildiği gibi kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlarda çalıştırılması neredeyse olanaksız olan simülasyonları rahatlıkla yerine getirebiliyor. Bu şekilde malzeme bilimi, yapay zekâ projeleri ve tıpta çığır açabilecek keşiflere öncülük edilmiş oluyor.

Adını antik Çince matematiksel bir içerikten alan Jiuzhang, ‘Gaussian boson sampling’ (Gauss bozon örneklendirmesi) ismi verilen bir işlemi 200 saniye gibi oldukça kısa bir zaman zarfında hesaplamayı başardı. Gadget Snow’da yer alan makaleye göre aynı işlemin hesaplaması dünyanın en hızlı standart süper bilgisayarı Fugaku’da 500 milyon yıl civarında sürmekteydi.

Kuantum bilgisayar Jiuzhang, Google şirketinin 53 qubit kuantum bilgisayarının geçtiğimiz yılda ki rekorunun ardından hemen ikinci sırada kendine yer buldu. Google, hesaplamada süper iletken materyallere yer vermişti ve Jiuzhang ise hesaplama için 76 fotonu manipüle ettiği yeni bir metottan yararlandı. Ek olarak Jiuzhang, fotonlu kuantum hesaplamanın da gayet uygulanabilir olduğunun bir ispatı olmuş oldu.

Çin, özellikle son zamanlarda kuantum teknolojisine oldukça ciddi yatırımlar ayırıyor. Asya devinin Quantum Experiments at Space Scale (QUESS) ismi ile bilinen uydusu, kuantum iletişim için ilk uzay temelli denemi platformu oldu. Çalışmada yer alan görevliler, kuantum uydunun “hacklenemez” iletişim sunduğunu da iddia etti.